Een huis erven, hoe werkt dat?

Het begin

Kijk eerst wat je al over het huis en de erfenis weet. Hoeveel is het huis bijvoorbeeld waard? En ben je op de hoogte van de eventuele schuld die eraan hangt? Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je financieel achteruit gaat door de erfenis. Het huis kan namelijk minder waard zijn dan de hypotheekschuld. Check dit om zeker te zijn dat je niet in de problemen komt als je de erfenis accepteert.

Drie opties bij een huis erven

Er zijn drie verschillende dingen die je kunt doen bij het erven van een huis. Je leest ze hieronder.

1. Beneficiair aanvaarden

Je kunt een erfenis ‘beneficiair aanvaarden’, dat betekent dat je alleen accepteert als het voor jou voordelig is. Beneficiair heeft wat voeten in de aarde, maar kan je veel gedoe besparen. Als je beneficiair aanvaardt, gaat de hele nalatenschap door een ‘vereffeningsprocedure’. Dit betekent dat er een opsomming van alle schulden en bezittingen van de nalatenschap gemaakt moet worden. Daarna moet je alle schuldeisers afbetalen terwijl er een rechter meekijkt. Die rechter moet natuurlijk ook betaald worden. Als er schulden aan het huis zitten, ontvang jij het geld dat overblijft nadat de schulden zijn afgelost. Is de erfenis niet voldoende om de schulden af te betalen? Dan kunnen de schuldeisers, wanneer je beneficiair aanvaardt, dit bedrag niet bij jou opeisen.

2. Zuiver aanvaarden

Naast de optie om de erfenis alleen te accepteren als het positief uitpakt, is er nog een andere manier. Je kunt de bezittingen en schulden ook zuiver aanvaarden, dan is de erfenis helemaal voor jou. Inclusief eventuele schulden. Bij deze optie komt een stuk minder heisa kijken dan bij het beneficiair aanvaarden van een erfenis. Als je ervoor kiest om de erfenis zuiver te aanvaarden, erf je alle bezittingen én schulden. Om deze keuze door te geven ga je naar de rechtbank of onderteken je je keuze bij de notaris. Naast een hoop gedoe, scheelt zuiver aanvaarden ook geld vergeleken met beneficiair aanvaarden. Je kunt deze optie het beste kiezen als je zeker weet dat de bezittingen meer waard zijn dan de schulden.

3. Verwerpen

De derde optie is om de erfenis te verwerpen, je krijgt dan niks. Denk er bij je keuze goed over na hoeveel je van de erfenis af weet. Weet je al dat er geen schulden aan de erfenis zitten? Dan kun je deze het best zuiver accepteren. Als je weet dat er meer schulden dan bezittingen zijn, kan het slim zijn om de erfenis te verwerpen.

Onverwachte kosten bij het erven van een huis

Vaak komen er kosten kijken bij het erven van een huis. Zelfs zonder schulden zijn er ook andere kosten die je over het hoofd kunt zien. Let er ten eerste op dat de kosten van het huis, zoals de kosten van de hypotheek, gewoon doorlopen en dus voor jouw rekening zijn. Het kan ook zomaar zo zijn dat je geen huursubsidie meer ontvangt, omdat het geërfde huis veel waard is.

Erfbelasting

Van het geërfde bedrag moet je een deel afdragen in de vorm van erfbelasting. In het geval dat je partner overlijdt, is de grens tot belastingvrij erven vrij mild. Dit percentage wordt hoger naarmate het bedrag dat je erft hoger wordt, of de afstand van jou tot de erflater (degene de erfenis nalaat) groter is. In de onderstaande tabel kan je gemakkelijk zien welk percentage voor jou geldt in 2024 bij het erven van een huis.

Bron: Belastingdienst

Een huis erven met meerdere mensen

Heb je familieleden die delen in de erfenis, maar wil jij in het huis gaan wonen? Dan moet je ze uitkopen. Als je dat bedrag niet direct kunt ophoesten, kun je hiervoor een lening afsluiten. De rente over dit bedrag valt in box 1 en mag je van de belasting aftrekken. Daarnaast word je vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Is het nou zo dat je in het geërfde huis wilt intrekken, maar je jouw eigen huis niet verkocht krijgt? Dan mag je voor drie jaar de hypotheekrente aftrekken van beide huizen.

Overlijdensrisicoverzekering

Het kan zo zijn dat de erflater een overlijdensrisicoverzekering (ORV) heeft afgesloten. Dit is een verzekering die een bepaald bedrag uitkeert op het moment dat iemand komt te overlijden. Als het dan gaat om een huis met een openstaande hypotheekschuld die je erft, kun je (een gedeelte van) de hypotheek aflossen met het bedrag dat uit deze verzekering vrijkomt.